|
Om het vissen met zeilschepen en
de kennis die daarvoor nodig is
niet helemaal in de vergetelheid
te laten raken, treft een groep
botterliefhebbers elkaar eenmaal
per jaar in de haven van
Volendam. Op de derde zaterdag
van augustus biedt De Vries
Business Charters u de
mogelijkheid deze authentieke
wijze van vissen van dichtbij te
aanschouwen. Speciaal voor het
publiek zal op deze dag overdag
worden gevist en vaart de
Isalania een aantal keren uit om
op de motor manoeuvrerend tussen
de zeilvissende botters u te
laten zien hoe de visserij in
vervlogen tijden werd beoefend.
 
(ets en foto's: Peter Dorleijn)
Nadat het evenement jarenlang op
particulier initiatief dreef, is
de organisatie drie jaar geleden
in handen gekomen van de
speciaal hiervoor opgerichte
Vereniging De Zeilvisserij. Bij
hoge uitzondering verleent het
Ministerie van Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij de
deelnemers een ontheffing om nog
eenmaal per jaar op traditionele
wijze met de kuil te kunnen
vissen. Want deze vangsttechniek
is op het IJsselmeer sinds 1970
verboden omdat de kuil een
niet-selectief vistuig is dat
alles vangt wat voor de opening
komt, ook ondermaatse vis. Onder
de vissersbevolking ontstond
destijds grote verdeeldheid over
het gebruik ervan. Al sinds de
Middeleeuwen hebben
niet-kuilvissers zich verzet
tegen het gebruik van het grote
kuilnet. De ‘Kuilstrijd’ loopt
als een rode draad door de
geschiedenis van de
Zuiderzeevisserij. Vóór de
afsluiting van de Zuiderzee in
1932 was met name de grote
Volendammer vloot afhankelijk
van de kuilvisserij.
Men kende verschillende vormen
van kuilvissen, waarbij het net,
dat diep genoeg in het water
moet blijven hangen, door één,
dan wel door twee botters werd
voortgesleept. In het laatste
geval sprak men van de ‘wonder-‘
of ‘moordkuil’ omdat er zoveel
mee gevangen kon worden. Het
meest bekend is de
dwarskuilvisserij, waarbij het
schip dwars op de wind wegdrijft
en het net wordt opengehouden
door een dwarsscheeps
uitgestoken boom. Deze
vangsttechniek, die zich zeer
goed leent voor de palingvanst,
vond na de Afsluiting algemeen
ingang op het IJsselmeer. Ook de
botters die straks deelnemen aan
de Kuilstrijd vissen op deze
manier. Het vissen gebeurt bij
voorkeur ’s nachts, wanneer de
paling zich gemakkelijker laat
vangen. Een trek duurt circa
drie uur. Om voldoende
trekkracht te ontwikkelen wordt
veel zeil gevoerd. Zo’n vissende
botter onder vol tuig met
kluiver, fok, grootzeil en
bezaan is een prachtig gezicht.
Nadat het net aan boord
getrokken en geleegd is, wordt
het opnieuw uitgevierd voor een
volgende trek.
Het verkrijgen van de
vaardigheid om in het
pikkedonker op een slingerend
schip netten en zeilen te
hanteren en bovendien te voelen
of het net goed grond houdt, is
een moeizaam proces. Ook het
verwerven van een goed kuilnet
met toebehoren is tegenwoordig
een probleem. De amateur-visser
doet er verstandig aan zichzelf
het netten boeten aan te leren
omdat er nog maar weinigen zijn
die dit ambacht beheersen en de
netten nu eenmaal gemakkelijk
kapot kunnen gaan. In Spakenburg
is ’s winters een groepje actief
dat onder leiding van een
oud-visser de eigen netten
repareert. Op deze wijze blijven
veel ambachtelijke vaardigheden
bestaan die anders zeker
verloren zouden gaan. Als
binnenkort de schepen in de
haven van Volendam hun netten in
de mast te drogen hangen en hun
vis aanbrengen in de afslag,
komt het verleden van deze oude
vissersplaats weer op tastbare
wijze tot leven.
Kijken naar de kuilvisserij
(ergens in augustus):
Opstapkosten:
€ 12,-- p.p. incl. kopje
koffie/thee
Exclusieve (groeps)reservering
met eventuele catering mogelijk!
Frisdrank, bier of wijn:
€
1,50 per consumptie
Kopje koffie/thee of flesje
water:
€ 1,00 per consumptie
Huur zeiljack:
€
5,--
Huur reddingsvest:
€ 5,--
Afvaartijden:
vooralsnog
12:30 uur en 14:30 uur
bovengenoemde prijzen zijn
inclusief BTW
|